Hoogleraar toegepaste economie Universiteit van Amsterdam, Barbara Baarsma

Vraag: Welke overwegingen en maatregelen zijn volgens u van belang met betrekking tot de arbeidsmarkt?

Het is in onze moderne geschiedenis ongekend dat een volksgezondheidscrisis leidt tot een dergelijke stilstand in het sociale en economische leven. Als econoom kan ik alleen iets zinnigs zeggen over economische maatregelen. Het is in de eerste plaats essentieel om te zorgen dat zo veel mogelijk bedrijven die door deze coronavirus-crisis ziek zijn geworden, overeind blijven en dat de werkgelegenheid en dus de inkomens van de werkenden zeker blijven. Het moet daarbij gaan om bedrijven die hiervóór toekomstbestendig waren. Ik ben wel van mening dat de effectiviteit en proportionaliteit van de maatregelen die op grond van gezondheidsoverwegingen genomen worden, in het oog gehouden moeten worden. 
Wat betreft de werknemers is het van belang om actief in te zetten op her- en bijscholing. Juist nu zo veel mensen thuiswerken en misschien na de crisis in een andere baan, een ander bedrijf, of een andere sector terecht zullen komen, is dat erg nodig. 

Vraag: Welke kansen ziet u voor de tijd na de coronacrisis nu de economie (tijdelijk) tot stilstand is gekomen. Hoe komen we hier sterker uit?

Ik noem hier drie aanbevelingen:

Energietransitie en verduurzaming
Laten we de enorme uitgaven en investeringen die we tijdens maar ook na de crisis – in de wederopbouwfase – doen, inzetten op een manier die de energietransitie en verduurzaming van onze economie maximaal ondersteunt.

Heroverwegen internationale waardeketens
Laten we doordenken welke ongewenste afhankelijkheden er bestaan als gevolg van het opknippen van internationale productie- en handelsketens. Geef hierbij aandacht aan leveringszekerheid en exportafhankelijkheid. Wat is een betere balans tussen globaal en lokaal? Een voorbeeld zijn kortere voedselketens: een groot deel van de primaire productie, die vaak bestemd is voor de export en/of horeca, ligt nu te wachten op een klant, terwijl klanten in het schap van de supermarkt soms mis grijpen. Gemiddeld heeft elke hap voedsel die we nemen, al 30 duizend kilometer gereisd. Dat is een vervuilende omweg die ook nog eens ten koste kan gaan van leveringszekerheid, circulariteit en verdienvermogen van voedselproducenten.

Digitalisering in het MKB en het onderwijs
De crisis leert ons dat digitalisering noodzaak is. Laten we daarom massiever investeren in digitalisering van het MKB én van publieke instituties als het onderwijs.

#Samensterkeruitdecrisis
Momenteel verzamelen wij op ArbeidsmarktInZicht de meest actuele data, zodat maximaal inzicht ontstaat in de gevolgen van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt op het niveau van de regio's. De beschikbare data bieden echter nog onvoldoende houvast voor de stakeholders in de regio's, aangezien de beschikbare data terugkijkt in de tijd duurt het even voordat de eerste resultaten hierover zichtbaar worden. Daarom benaderen wij vanuit ArbeidsmarktInZicht experts op het gebied van arbeidsmarkt en economie om hun inzichten te delen en te presenteren. Gesteund door de combinatie van de beschikbare data en de kennis van deze experts kunnen de regio’s in Nederland de keuzes maken die nu nodig zijn. Gebundelde inzichten voegen immers grote waarde toe: #samensterkeruitdecrisis.