FEEDBACKFORMULIER

Wij waarderen uw feedback!

FEEDBACK
Dit veld is verplicht
Dit veld is verplicht

* verplichte velden

Ton Wilthagen: een crisis met een dubbel karakter

Hoogleraar arbeidsmarkt Tilburg University, Ton Wilthagen

We beleven een crisis met een dubbel karakter: er zijn wereldwijd zeer veel mensen ernstig ziek en ook de economie raakt daardoor mondiaal in een crisis. De WTO voorspelt economisch zeer zwaar weer, wat in ons land tot een werkloosheidspercentage van 9,4% zou kunnen leiden. Het CPB voorziet een diep dal, maar verwacht snel herstel. De verspreiding van het coronavirus vergt een crisisaanpak op tal van niveaus. Dat is op korte termijn ingewikkeld, maar het biedt ook kansen voor de toekomst.

Een economische crisis hebben we vaker beleefd en we kennen het verloop en de effecten. Zoals in 2007/2008. Relatief onverwacht doet zich ergens binnen de wereldeconomie iets voor en dat leidt zeer snel tot een dalende vraag, dalende consumptie, afnemende winsten met als gevolg minder belastinginkomsten voor de overheid, stijgende jeugdwerkloosheid en zeer slechte perspectieven voor oudere werknemers die ontslagen worden. We weten ook dat anticyclisch reageren dan belangrijk is. De huidige combinatie van een economische crisis en een pandemie is echter een belemmering om de bekende publieke maatregelen te nemen. Je kunt nu bijvoorbeeld nauwelijks werkervaringsplekken creëren voor pas afgestudeerden.

Digitale wereld omarmd

De huidige crisis nodigt ons echter ook uit tot een ‘nieuw normaal’ op de langere termijn. In een hele korte periode hebben we noodgedwongen de online wereld massaal omarmd. Ook mensen die daar tot nu toe niet voor voelden werken thuis en gebruiken volop alle digitale hulpmiddelen. Een ontwikkeling die al gaande was, is versterkt. Digitale skills zijn nu cruciaal en digitale beroepen krijgen een enorme boost. Het onderwijs leert noodgedwongen les te geven op afstand en mensen realiseren zich dat ze die ene meeting best online kunnen houden, in plaats naar kantoor te rijden. Dat is niet alleen goed voor de efficiëntie van ons land, maar ook voor het klimaat.

Wat is van waarde?

Voor bedrijven, ook in de dienstverlening is het nu essentieel om te bepalen hoe zij van waarde kunnen zijn en blijven. Voor de vitale organisaties is dat inmiddels duidelijk. Voor werknemers geldt hetzelfde: welke skills maken dat zij van waarde zijn? De cruciale beroepen zijn weliswaar benoemd en dat zorgt nu voor een enorme herwaardering. Of dat zich op den duur vertaalt in financiële waardering en een grotere instroom is twijfelachtig. Enerzijds zijn de functies binnen de cruciale beroepen zeer gevarieerd - een vakkenvuller of een caissière kan op den duur vervangen worden door een robot - en anderzijds is het maar de vraag of de overheid voldoende belastinginkomsten ontvangt om een betere financiële waardering voor de publieke sector te kunnen betalen. Bezuinigingen worden in een crisis juist in de publieke sector vrij gemakkelijk doorgevoerd.

Skills

Ook buiten de cruciale beroepen speelt voor werknemers minstens even sterk de vraag hoe zij van waarde kunnen blijven en werk vinden dat hun inkomen en zingeving verschaft. Werkgevers zijn voortdurend op zoek naar de goede mensen. Die matching is essentieel en wordt alleen maar belangrijker nu de samenleving in hoog tempo digitaliseert. Dat vergt meer inzicht in de skills van mensen. In het algemeen geldt dat zowel bij crisis als bij krapte een transparante arbeidsmarkt essentieel is. Data en Artificial Intelligence kunnen helpen op basis van skills te alloceren en te matchen. Daar ligt nu een belangrijke opdracht.

No waste

Er is nog een belangrijk inzicht dat deze crisis ons aanreikt en dat steeds breder wordt omarmd. Een crisis doet ons beseffen dat de economie voor mensen moet werken en niet omgekeerd. De economie staat in functie van onze gezondheid, zekerheid en werk. Dat besef groeide al door de klimaatverandering en de bijbehorende opgave. Mariana Mazzucato formuleerde het in The Value of Everything als volgt: ‘Het moderne kapitalisme waardeert waarde behalen hoger dan waarde creëren. We hebben het besef van wat waarde werkelijk is verloren.’ Om de waarde van werk te bepalen, tellen namelijk ook andere factoren mee: de gezondheidswaarde, het effect op het welzijn en datgene wat je kinderen meegeeft. Als je zo kijkt, werk je ook aan een inclusievere samenleving en ontwikkel je een ander perspectief op mensen met een beperking. We hebben zowel op het gebied van het klimaat als economisch een no waste opdracht. Het aloude kapitalistische principe: alleen wat een prijs heeft, heeft waarde moet veranderen in: wat van waarde is, heeft een prijs.

#Samensterkeruitdecrisis
Momenteel verzamelen wij op ArbeidsmarktInZicht de meest actuele data, zodat maximaal inzicht ontstaat in de gevolgen van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt op het niveau van de regio's. De beschikbare data bieden echter nog onvoldoende houvast voor de stakeholders in de regio's, aangezien de beschikbare data terugkijkt in de tijd duurt het even voordat de eerste resultaten hierover zichtbaar worden. Daarom benaderen wij vanuit ArbeidsmarktInZicht experts op het gebied van arbeidsmarkt en economie om hun inzichten te delen en te presenteren. Gesteund door de combinatie van de beschikbare data en de kennis van deze experts kunnen de regio’s in Nederland de keuzes maken die nu nodig zijn. Gebundelde inzichten voegen immers grote waarde toe: #samensterkeruitdecrisis.

 

POWERED BY

powered by