De regionale economie 2018
Belangrijke inzichten
- Het bruto binnenlands product (bbp) is in de meeste regio's gestegen in 2018. Zuidwest-Friesland kende met ruim 5% de grootste stijging, terwijl het bbp in Oost-Groningen met bijna 5% daalde.
- Het ondernemersvertrouwen daalt sinds 2018 in alle provincies. In Groningen was de daling het grootst en zakte het ondernemersvertrouwen in twee jaar tijd van ongeveer 6 (2018 kwartaal 1) naar circa -6 (2020 kwartaal 1).
- Het aantal werkzame personen in Nederland is tussen in 2018 gestegen met 2,5%. De grootste stijging was in Noord-Brabant (ruim 2,5%), terwijl de stijging in Friesland het kleinst was (ruim 2%).
- De werkloosheid is landelijk gedaald van ongeveer 7% in 2015 naar ongeveer 3% in 2019. Wat provincies betreft, kende Groningen in 2018 de hoogste werkloosheid met ruim 4%, terwijl Zeeland met bijna 3% de laagste kende.
In december 2019 heeft het CBS het rapport over de regionale economie 2018 uitgebracht. Hierin is te zien hoe de regionale economie zich heeft ontwikkeld in 2018, en worden verschillende thema's besproken zoals regionale groei, ondernemersvertrouwen, welvaart in grensgebieden en werkgelegenheid. Het onderstaande artikel geeft een beknopte samenvatting van enkele bevindingen uit dit rapport*. Het volledige rapport kunt u hieronder downloaden:
Regionale groei
Om een extra genuanceerd beeld te geven van de regionale groei, is in de onderstaande visualisatie gekozen voor een onderverdeling in COROP-gebieden. Uit deze visualisatie blijkt dat de meeste COROP-gebieden, ten opzichte van 2017, een groei in het bruto binnenlands product hebben gezien. Hierbij is de sterke stijging in Zuid-West Friesland en verschillende noordelijke regio's opvallend, temeer omdat de sterkste stijger en de op één na sterktste daler aan elkaar grenzen. In het geval van Zuid-West Friesland valt het verschil enerzijds te verklaren door een gemeentelijke herindeling, en anderzijds door de groei van de handel, wat een belangrijke bedrijfstak is voor de regio. De krimp in Noord-Friesland en Overig Groningen is verder voor een groot deel het gevolg van het sluiten van de gaskranen, en de sterke krimp in Oost-Groningen is het gevolg van een gemeentelijke herindeling.
Ondernemersvertrouwen
Het ondernemersvertrouwen is een stemmingsindicator voor het bedrijfsleven die samenhangt met de economische groei. De onderstaande visualisaties laten zien dat het ondernemersvertrouwen tot ongeveer 2018 een stijgende lijn kende, maar dat hierna in alle provincies een neerwaartse trend onstond. De daling was het sterkst in de provincie Groningen, waar het ondernemersvertrouwen zakte van 6,3 in het eerste kwartaal van 2018, tot -5,7 in het eerste kwartaal van 2020, tevens het laagste cijfer van heel Nederland. Hoewel de lijngrafiek deze neerwaartse trend duidelijk weergeeft, maakt de provinciekaart het makkelijker om te zien hoe de provincies zich op een bepaald moment tot elkaar verhouden.
Werkgelegenheid
Alle provincies kenden van 2015 tot en met 2018 een stijging van het aantal werkzame personen en daarmee kwam het totale aantal werkenden in Nederland in 2018 op meer dan 9,3 miljoen te staan; een stijging van 2,5% ten opzichte van 2017. Er zijn echter geringe verschillen tussen provincies te zien. Noord-Brabant voert de lijst aan met een procentuele stijging van 2,6, gevolgd door Noord- en Zuid-Holland (2,5%). Friesland kende daarentegen met 2,2% de kleinste stijging werkzame personen. In termen van absolute aantallen was de stijging het grootst in Zuid-Holland (47.000).
Werkloosheid
Mensen zijn werkloos als zij geen betaald werk hebben, aangeven recent naar werkt te hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar te zijn. De onderstaande visualisatie toont dat van 2015 tot en met 2019 de werkloosheid in alle provincies sterk is gedaald. Met ongeveer 315.000 werklozen kwam het Nederlandse werkloosheidspercentage in 2019 daardoor uit op 3,4. Hoewel de werkloosheid in alle provincies is gedaald sinds 2015, bestaan er nog wel grote regionale verschillen. Zo stak Groningen met een werkloosheidspercentage van 4,4 met kop en schouders uit boven de rest van de provincies, en kende Zeeland met 2,8% een relatief lage werkloosheid. Deze regionale verschillen hangen sterk samen met de demografie van provincies en het onderwijsniveau van de bevolking. Als we op gemeentelijk niveau kijken, zien we in Rotterdam bijvoorbeeld een verband tussen het betrekkelijk lage percentage hoogopgeleiden en de hoge werkloosheid.
Kort samengevat
We zien dat in 2018 het bbp in de meeste regio's is gegroeid, met uitzondering van enkele noordelijke regio's. Verder is het ondernemersvertrouwen vanaf 2018 in alle provincies gedaald, steeg het aantal werkzame personen in 2018, en daalde de werkloosheid in de periode 2015 -2019.
* Aangezien het CBS-rapport in december 2019 is gepubliceerd, bevat het vaak alleen data tot en met 2018. Wanneer Etil research group over recentere data beschikt, worden deze getoond.
