De Nederlandse economie ontwikkelt zich positief. De internationale onzekerheden nemen echter toe en kunnen de Nederlandse economie negatief kunnen beïnvloeden. Handelsconflicten die kunnen ontstaan tussen de VS en onder andere China en de EU, het onzekere Italiaanse en Franse begrotingsbeleid (als gevolg van acties van de 'gele hesjes') en last but not least de mogelijke cliff-edge Brexit. Mochten deze risico's werkelijkheid worden, dan zal dat in een open economie als de Nederlandse sterk doorwerken.
Het is dan ook zinvol om te analyseren in welke mate deze toenemende internationale onzekerheden het ondernemersvertrouwen en het consumentenvertrouwen in Brabant beïnvloeden. Deze beide indicatoren geven de richting aan waarin de Brabantse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen. 

NOG STEEDS VEEL VERTROUWEN BIJ Brabantse ONDERNEMERS

Sinds het vierde kwartaal van 2014 is de stemming onder de Brabantse ondernemers onafgebroken positief. Het Brabantse ondernemersvertrouwen, de stemmingindicator van ondernemend Brabant, bereikte in het eerste kwartaal van 2018  met 14,8 de hoogste waarde sinds de start van de metingen in 2014.

Sinds begin 2018 is het Brabantse ondernemersvertrouwen steeds iets minder positief geworden. Het vertrouwen dat de Brabantse ondernemers hebben in de economische ontwikkeling komt aan het begin van het vierde kwartaal van 2018 op een niveau van 11,1 uit, maar blijft nog steeds hoog. Het ligt wel lager dan het landelijke ondernemersvertrouwen (13,5). De ontwikkeling van het Brabantse ondernementsvertrouwen volgt in de afgelopen vijf jaar overigens eenzelfde trend als het Nederlandse ondernemersvertrouwen. 

vertrouwen brabantse CONSUMENTEN blijft stabiel

Onder Brabantse consumenten is het oordeel over het consumentenvertrouwen in het derde kwartaal van 2018 gelijk gebleven aan een kwartaal eerder en komt uit op 19. Het oordeel over het economisch klimaat (-1) daalde iets, terwijl het oordeel over de koopbereidheid positiever is geworden (+2). 

Over de landelijke ontwikkelingen van het consumentenvertrouwen zijn er iets actuelere gegevens beschikbaar. Uit deze gegevens blijkt dat het Nederlandse consumentenvertrouwen in de afgelopen vier maanden steeds iets minder positief is geworden, met een niveau van 13 in november 2018. Te verwachten is dat het Brabantse consumentenvertrouwen in het vierde kwartaal van 2018 ook zal afnemen. 
Het vertrouwen van de Nederlandse consumenten blijft hoog. Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit (36). Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 (-41). Met een score van 13 ligt het  in november ruim boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar (-3). Het is echter de vraag  in hoeverre de daling in de komende maanden zal stabiliseren of juist verder door zal zetten. 

ONZEKERHEID VRAAGT OM ANTICIPEREND VERMOGEN

Met het oog op alle dynamiek en onzekerheid is een belangrijke vraag  voor werkgevers (werknemers) en onderwijs (studenten) hoe zij (vroegtijdig) kunnen inspelen op veranderingen en snel kunnen reageren op ontwikkelingen die anders verlopen dan verwacht. Het versterken van wendbaarheid en weerbaarheid is dan ook essentieel.